Pożar w gębie, czyli 10 w skali ostrości.

Pożar w gębie, czyli 10 w skali ostrości.

            Pierwszy mój posiłek, który sprawił, że znienacka chciałem mieć gaśnicę przeciwpożarową pod ręką z całkiem realnym zamiarem jej użytku na sobie, zdarzył się jakoś podczas pierwszych miesięcy pobytu w Tajlandii jeszcze X czasu przed jakimkolwiek pomysłem na blog i gromadzeniem materiałów. Z czego się cieszę swoją drogą, bo zaprawdę miałbym spory dylemat czy chciałbym publikować ów materiał. Wy napewno byście mieli spory ubaw, ja do końca nie jestem przekonany.

            Odpowiadając, jak to już miewam w zwyczaju, na pytanie jeszcze nie zadane: „dlaczego  podczas pierwszych miesięcy, a nie tygodni?”, odpowiadam. Naturalnie, miałem epizody z czymś zwykle ostrzejszym niż jedzenie do którego byłem do tamtego czasu przyzwyczajony oraz takie kiedy myślałem, że to już level hard, ale ten jeden jedyny raz zapadł mi w pamięć jako prawowity „chrzest ognia.” Nie pamiętam do końca co to było (podejrzewam, że ‘nam tok’), ale z całą pewnością było przyrządzone pod rodowitego Taja, co to lubi w dodatku jego jadło „pet mak mak” (co w luźnym tłumaczeniu znaczy: ostre jak sam szatan i stu diabłów). Zwykle Tajowie widząc turystę, lub choćby kogokolwiek z zachodu przyrządzają posiłek w wersji łagodnej, w końcu chcą aby klient zjadł co zostało przyrządzone i wrócił po jeszcze, prawda? Aczkolwiek zdarzały się przypadki, że widziałem pełne talerze pozostawione nietknięte przez klienta i te wersje „złagodzone” okazywały się czasem „ciutkę” za ostre.

           

      Pożar.

            Zwykle, zarówno zwiedzam tereny, poznaje ludność jak i  smaki tutejszej kuchni w pojedynkę. Tym jednak jakże pamiętnym razem zostałem zabrany przez dwie znajome mi Tajki (jedną znaną mi już jakiś odcinek czasu „Tea”, drugą jej koleżankę „E”) w miejsce, gdzie nie widziałem żadnej bladej twarzy (jak jeszcze nie wspominałem to napomknę teraz, że to właśnie za takimi miejscami powinniście się rozglądać jak już tu wylądujecie). W każdym razie, miejsce znajdowało się czort sam wie gdzie, na jakimś poletku z wieżą wysokiego napięcia, gdzieś pośrodku siatki ulic skonstruowanej przez tego  monstrualnego, niezmordowanego pająka, jakim jest Bangkok. Pokładając całe moje zaufanie w Tea, która spędziła większość życia w tym mieście, przez myśl mi nie przeszło nawet kwestionowanie jej wyboru. Tak jak miejsce z całą pewnością nie było znane żadnej bladej twarzy, tak  z całą pewnością było popularne pośród lokalnej ludności. Większość stolików była pozajmowana i my sącząc po chwili zimny browek z kubełkiem lodu pośrodku naszego stolika, zaczęliśmy oczekiwać na jedzenie. Po chwili zaczęły zjawiać się dania (nigdy nie trwa to dłużej niż pięć minut). Jedno, drugie, trzecie, czwarte... Warto wiedzieć, że kiedy idzie się do lokalu w osób więcej niż dwie (3,4,5...) zamawia się kilka różnych dań i wielką michę ryżu, aby można było wszystkiego spróbować, podzielić się, a następnie podzielić rachunek. Świetna sprawa, ponieważ nie raz można się objeść po szyję, spróbować 5 nowych dań i zapłacić za to 15 złotych. Ale, ale! Do tematu! Zajadamy sobie to i tamto i przyszła w końcu pora na danie, którego jeszcze nie próbowałem. Bez zastanowień widelec poszedł w ruch, kubki smakowe doświadczyły wniebowstąpienia i zaraz po nim... przyszła pora na konsekwencje i żar ogni piekielnych. Znikąd, cały mój otwór gębowy: podniebienie, gardło, język: dosłownie się paliły! Nie pamiętam czy kiedykolwiek wcześniej wypiłem dwa kufle piwa pod rząd w tak szybkim tempie (co i tak nie pomogło do końca!). Ponoć w najbardziej ekstremalnych sytuacjach to cukier łagodzi „pożar”, nie napoje zimne (radze zapamiętaćJ). Dopiero po kilku kostkach lodu, które wkładałem jedna po drugiej do buzi, oraz kilka litrów potu, który się ze mnie wylał w międzyczasie, zacząłem odczuwać coś na kształt komfortu. Dziewczyny naturalnie miały radość życia (kabaret w cenie posiłku), a ja? Że ambitna ze mnie dusza czasami, co niestety też często chodzi w parze z lekkomyślnością, podjąłem dalszą walkę. Naprawdę uwiedziony i tu mam na myśli szczerą zajawkę danym daniem (tak, naprawdę mi tak smakowało), postanowiłem najzwyczajniej w świecie kontynuować konsumpcję. Założyłem, że w ten właśnie sposób uodpornie się na tego typu „ostrość”, no bo jak inaczej zwalcza się strach przed ciemnością, jak nie przez stopniowe zanurzanie się w nią coraz głębiej? W taki właśnie sposób, za pomocą kolejnych dwóch butelek piwa i kubełka lodu, „spałaszowałem” kolejne trzy widelce danego dania!

 "Sosik" 'prik nam pla'. Jest to chyba najbardziej obowiązkowa pozycja jeżeli chodzi o doprawianie naszego jadła. Tajowie nie stosują soli czy pieprzu. Używają za to tego sosiku, który jest zarazem ostry i słony, a składa się z: papryczek tajskich, limonki i sosu rybnego. Tajowie również używają cukru (głównie do zup, lub pad thaia do zbalansowania ostrości).

Papryczki, które stanowią główny składnik "prik nam pla".

Som tam thai.

Czyli sztandarowa potrawa, a już zdecydowanie najpopularniejsza z Tajskich „sałatek”. Tu chyba przywołam moją siostrę (mam nadzieję, że się nie obrazi), aby naświetlić Wam nieco inną perspektywę, jako że moja jest nieco rozmyta. Mianowicie nie pamiętam swojego „pierwszego razu” z tym kulinarnym cudem.

Przed przedstawieniem wam danej scenki, chciałbym przedstawić wam wpierw skład danego dania:

2 ząbki czosnku

Do 5 Tajskich papryczek (ze zdjęć to te długie)

2 łyżki stołowe prażonych orzeszków

1 łyżka stołowa sosu rybnego

1 łyżka palmowego lub brązowego cukru

 1 do 2 limonek

1 łyżka stołowa suszonych krewetek

1 do 2 Tajskich pomidorków (pokrojne w ćwiartki)

1 garść papaji obranej rzecz jasna i pociachanej w paski

Fasola strączkowa (a właściwie coś zielonego i strączkowanego, ale nie przypominającego nic co jest przynajmniej mi znane).

Liczby podałem zgodnie z przepisem, ale wiadomo każdy kuchmistrz przyrządza potrawę wg własnych zastosowań i proporcji.

                                                   Som tam thai - wersja z orzeszkami.

Tajskie papryczki, używane do som tam...

Teraz, kiedy już wiecie co stanowi skład tej magicznej potrawy, wiedzcie też, że po mimice mojej siostry, jak i wydaje mi się mojej również, można od razu powiedzieć czy coś nam się podoba czy nie. Pierwszy widelec wywołał wydaje mi się falę lekkiego szoku, wygięcie ust w charakterystycznym grymasie w reakcji na „kwaskowatość” potrawy oraz oczywiście kilka chrząknięć, które wymagały nagłego użycia wody do ich złagodzenia.

Dziś się śmieje, ale pamiętam również, że jak wiele rzeczy, które są dla nas totalnie obce, człowiek potrzebuje czasu, aby się do nich przyzwyczaić, stąd nie podejrzewam, a wiem, że moja pierwsza przygoda z som tam thai, inaczej zwanej jako ‘papaya salad’, nie mogła się tak bardzo różnić od tej, jaką przeżyła moja siostra.

Ponadto wydaje mi się, że:

      Wiele nowych dań uderza w nasze kubeczki smakowe wywołując tak mieszane uczucia, że sami nie wiemy co do końca myśleć o danym zestawieniu smaków. Bywa, że jest to zaskoczenie, rozczarowanie, a i nawet uczucie bycia oszukanym, ponieważ zakładaliśmy (bądź słyszeliśmy), że dana potrawa smakuje inaczej, ale przecież każdy ma swoje własne narzędzia smakowe i każdy reaguje inaczej. Reakcje mogą być przeróżne, ponieważ wszystko co dla nas nowe, tak bardzo różni się od tego co znamy, bądź dotychczas znaliśmy.

Dzisiaj, za każdym razem kiedy stołujemy się razem (to znaczy moja siostra i ja) i jest opcja zamówienia som tam thaia, jest to pozycja obowiązkowa numer jeden.J

Inne rodzaje sałatki z papaji:

-Som tam boo pla – zawiera sfermentowany sos rybny w krabem (capi jak cholera! Kiedyś jakiś kelner niósł to obok mojego stolika i gdyby nie mój Tajski znajomy, który pośpieszył wtedy z wyjaśnieniem dalej bym myślał, że ktoś nie domknął drzwi od toalety)

- Tam ba – zawiera ponoć wszystko plus ślimaki.

- Tam sua – wersja z noodlami.

Jedna z faz procesu przyrządzania sałatki z papaji. W szkołach dzieci nauczane są również praktycznych umiejętności.

          Dla fanów ostrej kuchni Tajlandia jest zdecydowanie miejscem do odwiedzenia, albowiem niewielka liczba potraw jest zwyczajnie łagodna z natury, całą resztę (jeśli już nie jest wystarczająco ostra) można podkręcić sosem ‘prik nam pla’ (obowiązkowo znajdującym się na każdym stoliku) lub zwyczajnie informując kucharza: „pet mak mak kap”.

Bon apetite!


Z